Moskvadagi terakt, tergov va diniy erkinlik huquqi

Moskvadagi terakt fonida bir qancha davlatlar qattiq tekshiruvlar o’tkaza boshladi. Biz terrorizmni keskin qoralaymiz, lekin ayni paytda terrorizm xavfining oldini olish maqsadida inson huquqlaridan biri bo‘lgan “diniy erkinlik” huquqining u yoki bu tarzda buzilishiga yo‘l qo‘ya olmaymiz. Quyida inson huquqlarini buzmasdan samarali tergov o’tkazish bo’yicha ba’zi ko’rsatmalar keltirilgan.

Diskriminatsiyaga yo’l qo’ymaslik – Tekshiruvlar faqat dini yoki millatiga qarab shaxslarni nishonga olmasdan o’tkazilishi kerak (sof islomiy tabiat terrorizmni qoralaydi). Har qanday xavfsizlik choralari, ularning e’tiqodi va kelib chiqishidan qat’i nazar, barcha fuqarolar va aholiga teng ravishda qo’llanilishi kerak.

Diniy urf-odatlarni hurmat qilish – Agar jiddiy xavfsizlik sabablari bo’lmasa, shaxslarni soqollarini olishga yoki diniy urf-odatlarini buzishga majburlamaslik kerak. (Aks holda insonda hukumatga nisbatan adovat paydo boʻlishi va bu turli ekstremistik guruhlarga qoʻl kelishi mumkin.) Diniy eʼtiqod va anʼanalarni hurmat qilish xalqaro inson huquqlari huquqining asosiy jihati hisoblanadi.

Shaxsiy shubhalar – Butun diniy yoki etnik jamoalarga ta’sir ko’rsatadigan keng qamrovli choralarni qo’llash o’rniga, tergov aniq shubhalarni keltirib chiqaradigan yoki ishonchli tahdidlar bilan bog’liq bo’lgan shaxslarga qaratilishi kerak. Bu yondashuv begunoh shaxslarni diniga qarab qoralashning oldini olishga yordam beradi.

Huquqiy kafolatlar va tegishli jarayon – Har qanday harakat aniq qonuniy vakolatlarga asoslanishi va sud tomonidan tekshirilishi kerak. Tergov qilinayotgan shaxslar o’z huquqlarining har qanday buzilishiga e’tiroz bildirish uchun qonuniy vakillik va qonuniy huquqqa ega bo’lishi kerak.

Ushbu tamoyillarga rioya qilish va terrorizmga qarshi kurashda huquqqa asoslangan yondashuvni qabul qilish orqali rasmiylar insonning asosiy huquqlari, jumladan, diniy erkinlik huquqini himoya qilish bilan birga xavfsizlikka tahdidlarni samarali bartaraf etishlari mumkin.